شمع مناسب کیا سراتو

شمع کیا سراتو

شمع خودرو یکی از قطعات مهم سیستم موتور است که در محفظه احتراق، جرقه ایجاد می کند. به همین منظور در بالای سیلندر و بر روی سر سیلندر قرار دارد. شمع کیا سراتو به عنوان واسطه، انرژی الکتریکی باتری را به محفظه احتراق می رساند و مخلوط سوخت و گاز درون این محفظه را شعله ور می کند. در نتیجه، انرژی گرمایی مورد نیاز خودرو را تولید می نماید. هر سیلندر خودرو دارای یک یا دو شمع است که متناسب با موتور و نیاز ماشین انتخاب می شوند. انتخاب نادرست شمع سیلندر، جرقه زنی بیش از حد را به همراه دارد. به همین دلیل شمع دچار فرسایش شده و کارآیی خود را به زودی از دست می دهد. در نتیجه، احتراق ناقص درون موتور و استهلاک قطعات دیگر خودرو را به همراه دارد.

نوع شمع های به کار رفته در سراتو معمولا از جنس نیکل و مس هستند. اما با پیشرفت تکنولوژی شمع هایی از جنس های ایریدیوم و پلاتینیوم تهیه می کنند. هر چه تعداد پلاتین موجود در شمع بیشتر باشد، عمر مفید آن ها افزایش می یابد. شمع خودرو از اجزای مختلفی تشکیل شده است. در واقع شمع کیا سراتو از مهم ترین لوازم مصرفی است که حتما باید در زمان مناسب و فواصل کیلومتری اعلام شده در دفترچه خودرو چک، بررسی و تعویض گردد.

اجزای شمع خودرو

شمع خودرو قطعه ای کوچک است که وظیفه ای بزرگ و اهمیت بالایی دارد. این قطعه عاری از پیچیدگی است و قطعه ای ساده می باشد. شمع خودرو از اجزای کوچک اما متعددی تشکیل شده که عبارتند از:

۱. بدنه شمع:

جنس این جزء از فولاد است که شمع را روی سیلندر محکم نگه می دارد. بالای بدنه شمع آچارخور و پایین آن رزوه یا پایه وجود دارد. بین بدنه و سرسیلندر از واشر استفاده می شود. وظیفه این واشر، عایق بندی و جلوگیری از نفوذ مخلوط سوخت و هوا به بیرون است.

۲. ترمینال شمع:

به بالاترین قسمت بدنه شمع و بخشی از عایق که بیرون می زند را ترمینال شمع می گویند. این بخش به واشر متصل می شود. همچنین ناقل قوی الکتریسیته می باشد و در برابر زنگ زدگی از مقاومت بالایی برخوردار است.

۳. پایه شمع:

این بخش به سر سیلندر متصل شده و به طوری که با محفظه احتراق هم سطح باشد، روی آن بسته می شود. به پایه شمع، رزوه هم می گویند. شمع ها از نظر اندازه و قطر پایه به دو دسته پایه بلند و کوتاه تقسیم می شوند. در صورت بلند یا کوتاه بودن بیش از حد پایه، شمع دچار خودسوزی می گردد. به همین دلیل با توجه به موتور و سر سیلندر هر خودرو مورد استفاده قرار می گیرند.

۴. عایق چینی:

جنس این عایق از اکسید آلومینیوم یا آلومینا است. عایق چینی یک لعاب شیشه ای به عنوان پوشش خارجی دارد که رنگ این لایه بر روی شمع، سفید دیده می شود و از جذب آلودگی توسط عایق جلوگیری می کند و منافذ آن را به طور کامل می پوشاند. عایق چینی در برابر حرارت بالا و فشارهای زیاد به شمع استحکام لازم را می دهد. به شمع هایی که این قطعه را می توان از آن ها جدا نمود، شمع دو تکه می گویند.

۵. الکترود مثبت:

این بخش که الکترود مرکزی شمع نیز نامیده می شود در وسط چینی قرار دارد و از جنس آلیاژهای فولادی مانند فولاد – منگنز، فولاد – نیکل یا فولاد – کروم است. الکترود مثبت در معرض حرارت بالا قرار دارد. به همین دلیل آن را از آلیاژ مقاوم در برابر حرارت می سازند. در بین الکترودهای دوتکه ای مثبت از یک مقاومت با جنس شیشه ای مخصوص استفاده می شود که طول عمر شمع را افزایش می دهد. در سال های جدید از الکترود مثبت با جنس مس پوشیده شده از نیکل – کروم استفاده می شود که مقاومت حرارتی بالا و رسانای الکریسیته خوب دارد. فاصله هوایی موجود بین الکترود مثبت و عایق چینی، فضای انبساط الکترود را فراهم می کند. الکترود مرکزی، الکتریسیته را از ترمینال تا محفظه احتراق انتقال می دهد.

۶. الکترود منفی:

که به الکترود کناری نیز معروف است به بدنه یا پایه شمع متصل می باشد. جنس الکترود منفی از آلیاژ نیکل – کروم است و به شکل زائده ای در انتهای پایه و اطراف الکترود مثبت (مرکزی) دیده می شود. تعداد الکترود منفی یا کناری در شمع های مختلف، متفاوت است.

۷. گپ:

به فاصله بین دو الکترود مثبت (مرکزی) و منفی (کناری)، گپ یا شکاف جرقه می گویند. این بخش بسیار دقیق اندازه گیری و تنظیم می شود. فاصله بین دو الکترود بر اساس نیازهای موتور متفاوت می باشد. به طور کلی، هر چه فاصله گپ بیشتر باشد جرقه زنی بهتر صورت می گیرد.

تقسیم‌ بندی شمع خودرو

شمع ها بر اساس کد حرارتی، جنس و تعداد الکترود به دسته های مختلفی تقسیم‌ بندی می شوند که عبارتند از:

۱. انواع شمع بر اساس کد حرارتی

منظور از کد حرارتی شمع، میزان حرارت موجود در آن در آخرین مرحله کار و مقاومت آن در برابر این حرارت یا توانایی انتقال حرارت آن جهت تنظیم حرارت مورد نیاز خود است. این دما باید به حدی باشد که ایجاد احتراق پیش از موعد نکند. یعنی شمع بتواند تا زمان یونیزه شدن کامل گازها در گپ، دما را کنترل نماید. این توان باید در حدی بالا باشد که مانع از رسوب شدن مخلوط گاز و سوخت بر روی الکترود شود. کد حرارتی با توجه به ساختمان و رزوه شمع تغییر می کند. به کد حرارتی که بازه حرارتی هم می گویند همزمان بیان کننده ی میزان حرارتی است که شمع از داخل سیلندر به بدنه موتور منتقل می کند. عوامل متعددی مانند ساختار الکترود مثبت و قدرت هدایت حرارتی آن در تعیین کد حرارتی تاثیر دارند و مهم ترین آن ها طول و مساحت پایه شمع می باشد.

شمع ها بر اساس کد حرارتی به سه دسته سرد، نیمه گرم و گرم تقسیم می شوند.

• شمع سرد:

از نوع پایه کوتاه است. به همین دلیل کمتر در معرض دمای حاصل از احتراق قرار می گیرد. شمع سرد، حرارت را با سرعت بیشتری منتقل کرده و از دست می دهد. این نوع شمع مناسب موتورها با دمای بالا می باشد و گرمای حاصل از جرقه زنی و احتراق را با سرعت بیشتری کاهش می دهد.

• شمع نیمه گرم:

این دسته نسبت به شمع سرد از پایه های بلندتر و توان انتقال حرارت کمتر برخوردار هستند. به دلیل پایه های بلندی که دارند، درگیری حرارتی شان با محفظه احتراق و دمای حاصل از جرقه زنی بالاتر می رود. در خودروهایی که موتورهایی با درجه حرارت حد وسط دارند از شمع نیمه گرم استفاده می شود.

• شمع گرم:

پایه های این نوع شمع نسبت به دو نوع نیمه گرم و سرد، بلندتر است. به همین دلیل حرارت را کمتر منتقل کرده و بیشتر در معرض گرمای احتراق هستند. در نتیجه گرم تر می شوند. شمع های گرم برای موتورهایی با دمای پایین مناسب می باشند تا با حفظ گرما، مانع از تشکیل رسوبات ناشی از احتراق بر روی الکترودهای خود شوند.

زمانی که شمع بر اساس کد حرارتی نامناسب برای خودرو انتخاب شود، مشکلات زیادی برای ماشین ایجاد می گردد. زیرا عملکرد صحیح موتور به میزان زیادی بسته به تناسب کد حرارتی دارد. احتراق ناقص یکی از مشکلات انتخاب نامناسب است که موجب کاهش کارآیی موتور و افزایش آلودگی صوتی می شود. یکی دیگر از مشکلات مهم دیگر این مورد، خود احتراقی (پیش احتراق یا احتراق خود به خود) است که منجر به عملکرد عکس موتور می گردد. یعنی پیش از بالا آمدن پیستون، احتراق رخ می دهد. در نتیجه پیستون به جای تلاش برای بالا بردن تراکم سوخت و هوا با گازهای ناشی از احتراق پیش از موعد درگیر می شود. این درگیری مشکلات زیادی برای موتور ایجاد می کند.

۲. انواع شمع بر اساس تعداد الکترود منفی

تعداد الکترودهای منفی متصل به پایه و اطراف الکترود کناری می تواند از یک تا ۴ متغیر باشد. شمع هایی با تعداد الکترود منفی بیشتر از یک را چند الکترودی می گویند که بر اساس تعداد الکترودها ۲، ۳ و ۴ زمانه گفته می شوند. این شمع ها قابل استفاده در هر خودرویی نیستند و باید از طرف سازنده، استفاده از آن ها تاکید یا توصیه گردد. طول عمر سمع های چند الکترودی نسبت به تک الکترودی بیشتر است. زیرا تعداد قطب های منفی موجب تاخیر در خوردگی آن ها می شود.

این نوع شمع مانند هر محصول دیگر مزایا و معایب مخصوص به خود را دارد. از مزایای آن می توان احتراق کامل، انتشار خوب شعله، داشتن بازده یا کد حرارتی بالا، راحت و سریع روشن کردن خودرو در هوای سرد، یکنواخت و همزمان بودن خوردگی الکترودها را نام برد. اما گران قیمت بودن، عدم تنظیم گپ، تعویض در صورت خرابی و مناسب نبودن برای هر موتور و خودرویی از معایب شمع هایی با الکترود منفی هستند.

۳. انواع شمع بر اساس جنس الکترود مثبت

در این قسمت شمع ها بر اساس جنس و ساختار الکترود مثبت به دو دسته معمولی و سوزنی تقسیم می شوند.

– شمع های معمولی:

الکترود مثبت با سر گرد از جنس نیکل است. سر گرد و تخت الکترود مثبت، دقت جرقه زنی را پایین می آورد. در نتیجه کیفیت احتراق کاهش می یابد و موجب خام سوزی و افزایش مصرف سوخت می شود. شمع های معمولی طول عمر کمتر و مقاومت حرارتی پایینی نسبت به نوع سوزنی دارند.

– شمع های سوزنی:

نوک الکترود مثبت در آن ها به شکل سوزن است. به همین دلیل جرقه زنی را دقیق و قوی انجام می دهند و شعله انفجار حاصل از جرقه زنی آن ها، بزرگ تر می باشد. در نتیجه به کمک آن ها، احتراق به صورت کامل در سیلندر انجام می شود. این خصوصیت کاهش مصرف سوخت، پایین آمدن استهلاک قطعات موتور، افزایش شتاب، عملکرد بهتر موتور، کاهش صدا و لرزش را به همراه دارد. شمع های سوزنی خود به دو دسته پلاتینیوم و ایریدیوم تقسیم می شود.

– شمع های پلاتینیوم:

آلیاژ الکترود مثبت این شمع ها از پلاتینیوم است که مقاومت حرارتی بالایی دارد. این آلیاژ به افت ولتاژ، در نتیجه رخ ندادن کاهش کیفیت جرقه و کامل انجام شدن احتراق در دورهای بالا در دما و دور موتور زیاد کمک می کند. عمر مفید شمع های پلاتینیوم بسیار بالا می باشد.

– شمع های ایریدیوم:

از بهترین شمع های موجود در بازار هستند. آلیاژ الکترود مثبت آن ها ایریدیوم و الکترود منفی شان از جنس پلاتین است. این دو در کنار هم بهترین و دقیق ترین جرقه زنی را به همراه دارند. در بین شمع ها، شمع ایریدیوم از مقاومت حرارتی بالاتر و طول عمر بیشتر برخوردار است. در نتیجه کامل ترین احتراق با شمع سوزنی ایریدیوم تامین می شود.

طرز کار شمع خودرو

شمع خودرو یکی از اجزای لوازم یدکی سراتو است. این قطعه وظیفه، انتقال انرژی الکتریکی باتری به سیلندرها و ایجاد جرقه برای احتراق درون آن ‌ها را بر عهده دارد. این وظیفه را در سه مرحله انجام می دهد که به ترتیب عبارتند از:

۱) انتقال جریان برق به شمع

شمع در قسمت ترمینال از طریق سیمی با عایق الکتریسیته قوی به کوئل متصل می شود. کوئل یک سیم پیچی الکتریکی برای ایجاد جریان با ولتاژ بالا است. برق تولید شده در کوئل از طریق ترمینال به الکترود مثبت یا مرکزی منتقل شده و تا پایه شمع می رود. هنگامی که الکتریسیته به شکاف جرقه یا گپ می رسد، تمایل به قطب منفی یا الکترود بدنه دارد. اما مخلوط سوخت و هوا از خاصیت عایق الکتریسیته برخوردار است که مانع از این انتقال می شود.

۲) یونیزه کردن مخلوط سوخت و هوا

در این مرحله، شمع برای انتقال نهایی الکتریسیته از الکترود مثبت به منفی، ولتاژ قوی تری از برق را به گپ منتقل می کند. این ولتاژ بالا ساختار مولکولی مخلوط موجود در شکاف جرقه را تغییر می دهد. با بالاتر بردن ولتاژ از قدرت دی الکتریک گاز، آن را یونیزه می کند. حال برق از مخلوط یونیزه شده عبور کرده و به الکترود منفی یا کناری منتقل می شود.

۳) جرقه زنی

زمانی که برق از الکترون ها عبور می کند، دمای آن ها تا حد زیادی افزایش یافته و گازهای یونیزه شده منبسط می شوند. در نهایت، این انبساط به جرقه زدن تبدیل می گردد. در پایان جرقه زنی، واکنش گازها با یکدیگر افزایش می یابد و یک گوی آتش در گپ ایجاد می کند. به این گوی، هسته آتشین می گویند که اندازه ی آن به ترکیب سوخت و گاز موجود در سیلندر و شرایط محفظه احتراق در زمان جرقه زنی بستگی دارد.

علائم خرابی شمع سراتو

شمع سراتو از قطعات مصرفی است که در اثر استفاده در طولانی مدت دچار خرابی می شود و هر از چند گاهی باید آن را تعویض نمود. زمانی که توسط شمع، جرقه ایجاد می شود مقدار کمی از الکترود شمع از بین می رود. در نتیجه پس از مدتی استفاده این الکترود به صورت کامل فرسوده می شود و توان جرقه زنی ان از بین می رود. خرابی شمع سراتو علائم مختلفی دارد که از مهم ترین آن ها می توان تغییر رنگ عایق شمع، کاهش شتاب خودرو، استارت نخوردن یا بد استارت خوردن، ایجاد و تشکیل رسوب بر روی شمع، روغن زدن شمع ها، ایجاد تغییرات یا صدمه های فیزیکی در سطح شمع، دوره زدن و سیاه شدن شمع را نام برد.

شمع مناسب کیا سراتو

شمع مناسب کیا سراتو با توجه به مدل آن تعیین می شود. معمولا شرکت های خودروسازی بر روی خودروهای خود، شمع های استاندارد و معمولی از جنس نیکل و مس می بندند. عمر مفید این شمع ها در حدود ۲۰ هزار کیلومتر است. اما اخیرا مهندس ها برای ساخت شمع خودروها از جمله کیا سراتو از فلزات گران بهای پلاتینیوم و ایریدیوم استفاده می کنند که در دسته شمع های سوزنی قرار دارند. این نوع شمع ها احتراق بهتری ایجاد می کنند و دارای یک یا چند پلاتین هستند. در بازار ایران، برندهای مختلف شمع کیا سراتو موجود است که عمدتا تولید شرکت های بوش آلمان، تورچ کشور چین و ان جی کی ژاپن می باشند. تمامی این برندها از نوع شمع سوزنی بوده و کارآیی خوبی برای خودروی کیا سراتو دارند. نوع چینی آن از قیمت ارزان تر و نوع آلمانی از بهترین کیفیت برخوردار است. الکترود سوزنی شکل شمع سراتو آلمانی از جنس پلاتینیوم خالص بد قطر ۰.۶ میلی متر می باشد. این جنس موجب افزایش طول عمر شمع نسبت به الکترودهای معمولی می گردد. در نوع آلمانی از آبکاری با نیکل استفاده شده تا از گریپاژ شمع موتور در داخل سیلندر به مرور زمان جلوگیری شود. از گفته های بالا می توان نتیجه گرفت که شمع مناسب کیا سراتو، انواع شمع سوزنی می باشند.

زمان تعویض شمع سراتو

برای استفاده ی طولانی مدت و نگهداری از خودروی خود به خصوص مدل سراتو باید قطعات فرسوده و خراب شده آن را به موقع تعویض نمایید. یکی از قطعات مهم در سراتو که تاثیر زیادی در کاهش مصرف سوخت دارد، شمع خودرو است. هنگامی که این قطعه خراب می شود، مصرف سوخت تا ۳۰ درصد کاهش می یابد. پس باید از سالم بودن شمع خودرو مطمئن شد. زمان تعویض شمع سراتو با توجه به فاکتورهای مختلفی مانند افزایش توان، کاهش مصرف سوخت، عمر خودرو و … تعیین می شود. به طور معمول باید هر ۳۰ هزار کیلومتر شمع موتور کیا سراتو را تعویض نمایید. زیرا با تعویض به موقع می توان در عملکرد فنی خودرو خود تاثیر بسزایی بگذارید و سلامت موتور خودرو را تضمین کنید.

سخن پایانی در مورد شمع سراتو

شمع خودرو با ایجاد جرقه و الکتریسیته موجب احتراق سوخت خودرو می شود. این قطعه ی مهم با گذر زمان دچار استهلاک و خرابی می گردد. در صورتی که به موقع تعویض نشود مشکلات متعددی مانند ناقص سوختن مخلوط هوا و سوخت، خراب شدن موتور ماشین و … را به وجود می آورد. پس قبل از بروز مشکلات جدی در عملکرد خودرو نسبت به تعویض شمع کیا سراتو اقدام نمایید.